Anabole steroïden in urine
| Algemene gegevens | ||
| Therapeutische groep | divers | |
| Synoniem | dianabol, turinabol, stanozolol | |
| CTG-code | ||
| Bepalingsmethode | LC-HR-MS (screening) | |
| Bepalingsfrequentie | wekelijks tot tweewekelijks | |
| Bepalingsdag(en) | afhankelijk van het aanbod | |
| Doorlooptijd (dagen) | 1 dag na analyse | |
| Spoed-bepaling | alleen na overleg met dienstdoende ziekenhuisapotheker (055-8446004 of buiten kantooruren via de centrale). | |
| Uitvoering | intern | |
| Accreditatie | ISO15189:2012 – M305 | |
| Afname gegevens | ||
| Afnamemateriaal |  |  |
| Afnamematrix | urine | |
| Afnamevolume (mL) | minimaal 2 mL | |
| Afname tijdstip (@ steady state) | niet van toepassing | |
| Afnamecondities | chain of custody | |
| Verzend- en bewaarcondities | ||
| Bewaarconditie (°C) | 2 – 8°C (koelkast) | |
| Bewaartermijn (dagen) | 7 dagen | |
| Verzendconditie (°C) | 15 – 25°C (kamertemperatuur) | |
| Verzendadres | Gelre ziekenhuizen Klinisch Farmaceutisch en Toxicologisch Laboratorium (KFTL) Albert Schweitzerlaan 31 7334 DZ Apeldoorn. | |
| Monsterontvangst | centrale balie klinische chemie Gelre ziekenhuizen ziekenhuisapotheek-laboratorium Gelre ziekenhuizen | |
| Rapportagegegevens | ||
| Referentiewaarde | Afkapwaarde (ng/mL) | Normaal waarde ratio (T/E) |
| Testosteron | 2 | – |
| Epitestosteron | 2 | – |
| Testosteron/Epitestosteron ratio | – | < 4 |
| Opmerking | zie overzicht anabole steroïden | |
| Achtergrondinformatie | ||
| Indicatie | de screening kan ingezet worden in het kader van: – een intoxicatie – bij een vermoeden van misbruik – tijdens detoxificatie NB1. Het blijft onduidelijkheid of er sprake is van eenmalig, sporadisch of frequent gebruik. NB2. Concentraties in urine zijn nauwelijks te relateren aan de concentratie in bloed, de ingenomen dosis of toxische effecten. | |
| Overige diagnostiek | kreatinine | |
| Farmacogenetica | niet van toepassing | |
| Referenties | – | |
| © 2019. Gelre-iLab, Gelre ziekenhuizen |
De screening omvat de volgende anabole steroïden
| Groep | Naam | Synoniem | Opmerking | Rapportage |
|---|---|---|---|---|
| Anabool steroïd | Nandrolon | 19-Nortestosteron | Metaboliet: 19-norandrosteron | Kwantitatief |
| Metaboliet | 19-Norandrosteron | 5α-estran-3α-ol-17-one | Metaboliet van nandrolon | Kwantitatief |
| Prohormoon | 19-Norandrostendion | 19-Norandrosta-4,9-diene-3,17-dione | Voorloper van nandrolon | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Boldenone | 1,4-Androstadien-3-one-17β-ol | Structureel verwant aan testosteron | Kwanititatief |
| Metaboliet | 17ⲁ-Boldenon | 17ⲁ-Hydroxy-1,4-androstadien-3-one | Metaboliet van boldenon | Kwanititatief |
| Anabool steroïd | Methandionon | Metandrostenolon, Dianabol | Synthetisch derivaat van testosteron | Kwanititatief |
| Metaboliet | 17-Epimethandienon | 17-Epimetandrostenolon | Metaboliet van methandionon | Kwanititatief |
| Metaboliet | 6β-OH-Methandienon | 6β-Hydroxy-Methandienon | Metaboliet van methandionon | Kwanititatief |
| Anabool steroïd | Turinabol | 4-Chloormethandienon | Chloor-derivaat van methandionon | Kwantitatief |
| Metaboliet | 6β-Hydroxyturinabol | 6β-Hydroxy-4-Chloormethandienon | Metaboliet van turinabol | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Stanozolol | 17α-Methyl-5α-androstano[3,2-c]pyrazol | Synthetisch derivaat van dihydrotestosteron (DHT) | Kwantitatief |
| Metaboliet | 3-OH-Stanozolol | 3-Hydroxy-Stanozolol | Metaboliet van stanozolol | Kwantitatief |
| Metaboliet | 16β-OH-Stanozolol | 16β-Hydroxy-Stanozolol | Metaboliet van stanozolol | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Norbolethone | 13β-Ethyl-17α-Ethinyl-19-Nortestosteron | Synthetisch anabool steroïd, vergelijkbaar met bolenon | Kwantitatief |
| Metaboliet | 18ⲁ-Homo-17ⲁ-ethyl-5β-estrane-3ⲁ,17β-diol | – | Metaboliet van norbolethone | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Drostanolon | 2α-Methyl-5α-dihydrotestosteron (DHT) | Synthetisch derivaat van DHT, vaak als propionaat gebruikt | Kwantitatief |
| Metaboliet | 2α-Methyl-5α-androstan-3α-ol-17-one | – | Metaboliet van drostanolon | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Clostebol | 4-Chloortestosteron | Gechloreerd derivaat van testosteron, zwakker anabool effect | Kwantitatief |
| Metaboliet | 4-Chloro-4-androsten-3ⲁ-ol-17-one | – | Metaboliet van clostebol | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Trenbolon | 17β-Hydroxyestra-4,9,11-trien-3-one | Zeer krachtig anabool steroïd, derivaat van nandrolon | Kwantitatief |
| Metaboliet | 17ⲁ-Trenbolon | 17ⲁ-Hydroxyestra-4,9,11-trien-3-one | Metaboliet van trenbolon | Kwantitatief |
| Anabool steroïd | Mesterolon | 1α-Methyl-5α-dihydrotestosteron (DHT) | Orale actieve DHT-derivaat, zwakke anabole werking | Kwantitatief |
| Metaboliet | 1ⲁ-Methyl-5α-androstan-3α-ol-17-one | – | Metaboliet van mesterolon | Kwantitatief |
| Beta-2-agonist | Clenbuterol | 4-Amino-α-(t-butylaminomethyl)-3,5-dichlorobenzyl alcohol | Geen anabool steroïd, maar gebruikt voor spiermassa behoud en vetverlies | Kwantitatief |
| Metaboliet | 9ⲁ-Fluoro-17ⲁ-methyl-4-androsten-3ⲁ,6β,11β,17β-tetrol | – | Metaboliet van fluormethandrostenolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Aromatase-remmer | Letrozol | 4,4′-(1H-1,2,4-Triazol-1-ylmethylene)dibenzonitril | Niet anabool, maar remt oestrogeensynthese en wordt soms gebruikt bij doping | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 4-Hydroxycyclofenyl | – | Actieve metaboliet van letrozol, indicatief voor gebruik | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 2-Hydroxymethyl-17ⲁ-methylandrosta-1,4-diene-11ⲁ,17β-diol-3-one | – | Metaboliet van trenbolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 6β-Hydroxyprostanozo | – | Actieve metaboliet, indicatief voor gebruik van prostanozol | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Carboxyfinasteride | – | Metaboliet van finasteride | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Epinandrolonsulfaat | – | Metaboliet van nandrolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Prohormoon | Boldion | Androsta-1,4-diene-3,17-dion | Voorloper van boldenon, | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 3-Hydroxyprostanozol | – | Metaboliet van prostanozol | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Fluoxymesteron | 9α-Fluoro-11β-hydroxy-17α-methyltestosteron | Zeer krachtig anabool steroïd, afgeleid van testosteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 2α-Hydroxy-methyl-ethisterone | – | Actieve metaboliet, indicatief voor gebruik van ethisteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Oxabolon | 4-Hydroxy-nandrolon | Hydroxy-afgeleide van nandrolon, mogelijk zwakker anabool effect | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Oxandrolon | 17α-Methyl-2-oxa-5α-androstan-3-one | Synthetisch DHT-derivaat, bekend om milde anabole werking | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Prohormoon | Androstendion | Androsta-4-ene-3,17-dione | Voorloper van testosteron en oestrogeen | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Methyldienolon | 17α-Methyl-estr-4,9-diene-3-one | Synthetisch anabool steroïd, sterk effect, structureel verwant aan trenbolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 6-Dehydrotestosteron | Androsta-4,6-diene-17β-ol-3-one | Metaboliet van testosteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 4-Hydroxy-androstendion | 4-OH-Androstendion | Actieve metaboliet, betrokken bij aromataseremming | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Gestrinon | 13-Ethyl-17α-ethynyl-18,19-dinor-δ9,11-testosteron | Synthetisch steroïd met zowel anabole als anti-oestrogene werking | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Testosteron | Androst-4-en-17β-ol-3-one | Belangrijkste endogene mannelijke geslachtshormoon, ook exogeen gebruikt | Kwantitatief |
| Metaboliet | 6β-Hydroxyfluoxymesteron | – | Metaboliet van fluoxymesteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 3-Hydroxy-4-methoxy-tamoxifen | – | Metaboliet van tamoxifen | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Ethisteron | 17α-Ethynyltestosteron | Synthetisch derivaat van testosteron, progestagene werking | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Selectieve oestrogeenreceptormodulator | Clomifeen | 2-(4-Chloorfenyl)-1,2-difenyl-ethanamine | Als dopingmiddel om endogene testosteronproductie te stimuleren | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Prohormoon | Dehydroepiandrosteron | DHEA; Androst-5-en-3β-ol-17-one | Voorloper van testosteron en oestrogenen | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| 5α-Reductaseremmer | Finasteride | N-(1,1-Dimethylethyl)-3-oxo-4-aza-5α-androst-1-ene-17β-carboxamide | Kan het testosteron metabolisme beïnvloeden | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Methyltestosteron | 17α-Methyltestosteron | Synthetisch testosteronderivaat | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Methenolon | 1-Methyl-5α-androst-1-en-17β-ol-3-one | Mild anabool steroïd | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Prostanozol | 17α-Methyl-5α-androstano[3,2-c]pyrazol | DHT-derivaat met anabole eigenschappen, vergelijkbaar met stanozolol | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Norpregnanetriol | 5β-Pregnane-3α,17α,20α-triol | Metaboliet van progestagenen, kan indicatief zijn voor steroïdgebruik | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 5β-Androst-1-on-17β-ol-3-one | – | Metaboliet van boldenone | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Endogeen steroïd | Epitestosteron | 17α-Hydroxyandrost-4-en-3-one | Natuurlijke epimeer van testosteron, gebruikt als biomarker bij dopingcontroles | Kwantitatief |
| Metaboliet | 17-Epi-Oxandrolon | – | Metaboliet van oxandrolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Endogeen steroïd | 5α-Dihydrotestosteron | 5α-Androstan-17β-ol-3-one | Actieve metaboliet van testosteron, gevormd door 5α-reductase | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 19-Noretiocholanolon | – | Metaboliet van nandrolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Methyl-1-testosteron | 17α-Methyl-5α-androst-1-en-17β-ol-3-one | Zeer krachtig oraal actief anabool steroïd, derivaat van testosteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Calusteron | 7α,17α-Dimethyltestosteron | Synthetisch derivaat van testosteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Tetrahydrogestrinon | 17α-Ethyl-18-methyl-δ9,11-gestrinon | Synthetisch anabool steroïd, ontworpen om dopingcontroles te omzeilen | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 1-Methylene-5α-androstan-3α-ol-17-one | – | Metaboliet van methenolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | 9ⲁ-Fluoro-17,17-dimethyl-18-androsta-3,13-diene-11β-ol-one | – | Synthetisch anabool steroïd | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 17ⲁ-Methyl-5ⲁ-androstaan-3ⲁ,17β-diol | – | Metaboliet van methyltestostero | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 17β-Methyl-5ⲁ-androstaan-3ⲁ,17β-diol | – | Metaboliet van methyltestosteron | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Etiocholanolon | 5β-Androstan-3α-ol-17-one | Belangrijke metaboliet van testosteron en androsteendion | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Androsteron | 5α-Androstan-3α-ol-17-one | Belangrijke metaboliet van testosteron en DHT | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Anabool steroïd | Oxymetholon | 17α-Methyl-2-hydroxymethylene-5α-androstan-3-one | Zeer krachtig oraal anabool steroïd, verhoogt rode bloedcelproductie | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | Epimentendiol | 17α-Epimer van methandienon | Metaboliet van methandienon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
| Metaboliet | 18-Norandrostadien-3α-ol | – | Metaboliet van nandrolon | Niet aantoonbaar / aantoonbaar |
NB. Aan deze tabel kunnen geen rechten worden ontleend.