DYPD / DPD genotypering in bloed
| Algemene gegevens | ||
| Therapeutische groep | genotypering | |
| Synoniem | DPD/DPYD | |
| CTG-code | 070004 | |
| Bepalingsmethode | PCR | |
| Bepalingsfrequentie | 1x per week | |
| Bepalingsdag(en) | woensdag | |
| Doorlooptijd (dagen) | max. 7 dagen | |
| Spoed-bepaling / buiten openingstijden | alleen na overleg met dienstdoende ziekenhuisapotheker (055-8446004 of buiten kantooruren via de centrale). | |
| Uitvoering | “intern” | KCHL Eurofins |
| Accreditatie | ISO15189:2012 – M305 [interpretatie] / ISO15189:2012 – M224 [uitvoering] | |
| IVDR compliance | CE-IVD | |
| Afname gegevens | ||
| Afnamemateriaal |  | EDTA-buis (6 mL, paarse dop, K2E) |
| Afnamematrix | EDTA-bloed | |
| Alternatieve matrix | niet van toepassing | |
| Afnamevolume (mL) | minimaal 6.0 mL | |
| Afname tijdstip (@ steady state) | niet van toepassing | |
| Afnamecondities | niet van toepassing | |
| Verzend- en bewaarcondities | ||
| Bewaarconditie (°C) | 2 – 8°C (koelkast) | |
| Bewaartermijn (dagen) | 14 dagen | |
| Verzendconditie (°C) | 15 – 25°C (kamertemperatuur) | |
| Verzendadres | Gelre ziekenhuizen Klinisch Farmaceutisch en Toxicologisch Laboratorium (KFTL) Albert Schweitzerlaan 31 7334 DZ Apeldoorn. | |
| Monsterontvangst | centrale balie klinische chemie Gelre ziekenhuizen ziekenhuisapotheek-laboratorium Gelre ziekenhuizen | |
| Rapportagegegevens | ||
| Activiteitsscore | Genotype | Fenotype |
| 2.0 | afwezigheid *2A, *13, 2846A>T, 1236G>A | normaal metabolisme (NM/EM) |
| 1.5 | 2846AT of 1236GA heterozygoten | intermediair metabolisme (IM) |
| 1.0 | *1/*2A of *1/*13 heterozygoten | intermediair metabolisme (IM) |
| fenotypering | zie opmerking | traag metabolisme (PM) |
| 0.0 | *2A/*2A, *13/*13 of zowel *2A als *13 | traag metabolisme (PM) |
| Opmerkingen | Fenotypering: twee verminderd functionele genvarianten of één volledig disfunctionele genvariant en één verminderd functionele genvariant (1236A/1236A, 2846T/2846T, zowel 1236A als 2846T, zowel *2A als 1236A, zowel *2A als 2846T, zowel *13 als 1236A of zowel *13 als 2846T) Kaukasische bevolking: Traag metabolisme (PM): 0.1 – 0.2% Intermediair metabolisme (IM): 3 – 5% Normaal metabolisme (NM/EM): 95 – 97% ——————————– [1] DPD genactiviteitsscore 2.0: geen dosisreductie nodig, hoewel toxiciteit niet volledig is uitgesloten. [2] DPD genactiviteitsscore 1.5: de intracellulaire concentratie van de actieve metabolieten kan verhoogd zijn, een alternatief of (start)dosisverlaging tot 50% van de standaarddosering wordt aanbevolen. [3] DPD genactiviteitsscore 1.0: de intracellulaire concentratie van de actieve metabolieten kan verhoogd zijn, een alternatief of (start)dosisverlaging tot 50% van de standaarddosering wordt aanbevolen. [4] DPD fenotypering: de intracellulaire concentratie van de actieve metabolieten kan verhoogd zijn, een alternatief of startdosisverlaging op basis van residuele DPD-activiteit (fenotypisch) wordt aanbevolen. [5] DPD Genactiviteitsscore 0.0: de intracellulaire concentratie van de actieve metabolieten kan verhoogd zijn, een alternatief of startdosisverlaging op basis van residuele DPD-activiteit (fenotypisch) wordt aanbevolen. Ten aanzien van de residuele DPD-activiteit (fenotypisch): tot op heden nog geen concreet dosisadvies onderzocht of beschreven op basis van de fenotypisch bepaalde DPD enzymactiviteit. Een pragmatische insteek zou kunnen zijn in patiënten met verminderde DPD enzymactiviteit een procentuele startdosering te kiezen welke overeenkomt met de gevonden DPD enzymactiviteit waarbij de gemiddelde populatie-waarde (gemiddelde Kaukasische DPD-enzymactiviteit is 9,9 ± 0,95 nmol/uur per mg eiwit) als 100% wordt genomen. NB In patiënten met een hogere enzymactiviteit wordt primair geen hogere startdosering geadviseerd [2]. | |
| Achtergrondinformatie | ||
| Storende factoren | niet van toepassing | |
| Indicatie | betrokken geneesmiddelen (o.a.): 5-FU, capecitabine, tegafur. Vooraf genotypering is aangewezen vanwege ernstige bijwerkingen [5]. De standaard bijwerkingen van fluoropyrimidines kunnen ook optreden bij niet-DPD-deficiente patienten, echter juist DPD deficiënte patiënten lopen hierop een ernstig verhoogd risico, waarbij met name de ernst van de toxiciteit en de duur van toxiciteit toenemen bij DPD-deficientie. De voornaamste bijwerkingen zijn diarree, hand-voet syndroom, slijmvliesontsteking, myelosuppressie (leukopenie, neutropenie, trombocytopenie) en coronair spasmen. Deze bijwerkingen kunnen in zeer ernstige mate optreden, en kunnen ook zeer snel na start van therapie ontstaan, vaak in de eerste of tweede kuur. | |
| Evidence level TDM | niet van toepassing. Voor geneesmiddelen waarvoor monitoring gebruikelijk is, kan TDM nuttig zijn om de dosering verder te optimaliseren. | |
| Overige diagnostiek | – | |
| Referenties | [1] KNMP Kennisbank [2] https://tdm-monografie.org/fgmonografie/dihydropyrimidine-dehydrogenase [3] https://www.farmacogenetica.nl [4] Erasmus bepalingenwijzer [5] Wieringa A. Prospectieve DPYD-genotypering is een must. Nederlands Platform voor Farmaceutisch Onderzoek. 2016;1:e1613. | |
| © 2019, Gelre-iLab, Gelre ziekenhuizen |